Σημαντική μείωση των δασών κατά 12% καταγράφηκε την 20ετία 1987 - 2007 στην Κρήτη, ενώ την ίδια περίοδο αξιοσημείωτη αύξηση (10%) παρουσίασαν οι εκτάσεις που καλύφθηκαν από οικισμούς, λατομεία κ.λπ. Παράλληλα, αύξηση κατά 301.849 στρέμματα σημειώθηκε στις γεωργικές εκτάσεις, ενώ οι εκτάσεις χαμηλής βλάστησης μειώθηκαν κατά 8,4%.
Τα παραπάνω αποτελούν μέρος των συμπερασμάτων της μελέτης 'Η Ελλάδα τότε και τώρα: Διαχρονική χαρτογράφηση των καλύψεων γης 1987 - 2007', την οποία παρουσίασε η WWF Ελλάς, αναδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, την «απόλυτη έλλειψη τεκμηριωμένου και μακροχρόνιου εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού».
Η χαρτογράφηση των αλλαγών υλοποιήθηκε από τη Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το γεωγραφικό διαμέρισμα (Γ.Δ.) της Κρήτης, σύμφωνα με τη μελέτη, προκύπτει ότι οι κύριες καλύψεις γης είναι η χαμηλή βλάστηση και οι γεωργικές εκτάσεις, οι οποίες το 2007 καταλάμβαναν το 43% (περίπου 3.551.000 στρέμματα) και το 46% (περίπου 3.797.000 στρέμματα) της συνολικής έκτασης του νησιού αντίστοιχα.
Οι δύο αυτές καλύψεις -όπως τονίζεται - επικρατούσαν εξίσου και το 1987, παρότι στην εικοσαετία που μεσολάβησε οι μεν εκτάσεις χαμηλής βλάστησης μειώθηκαν κατά περίπου 8,4%, οι δε γεωργικές εκτάσεις αυξήθηκαν κατά ένα αντίστοιχο ποσοστό.
Σε ό,τι αφορά τα δάση, επισημαίνεται ότι καταλαμβάνουν μόλις λίγο περισσότερο από 135.000 στρέμματα, μέγεθος που αντιστοιχεί στο 1,6% της συνολικής έκτασης του Γ.Δ. και το οποίο είναι κατά 12% μειωμένο σε σχέση με το 1987.
Επίσης, περίπου το 6% του Γ.Δ. καλύπτεται από θαμνότοπους και θαμνώνες αείφυλλων - πλατύφυλλων, ποσοστό που έχει μείνει σχετικά σταθερό την εικοσαετία 1987 - 2007.
Αντίθετα, οι λοιπές καλύψεις παρουσιάζουν την ίδια περίοδο αύξηση της τάξης του 10%, καταλαμβάνοντας το 2007 έκταση 320.000 στρεμμάτων, ενώ μόλις 2.184 στρέμματα (0,03% του νησιού) καλύπτονταν το 2007 από υδάτινες επιφάνειες.
Ωστόσο, για τη μεταβολή των υδάτινων επιφανειών, όπως διευκρινίζουν οι μελετητές, η εποχή λήψης της δορυφορικής εικόνας (καλοκαίρι), αλλά και τα πολύ μικρά απόλυτα μεγέθη δεν επιτρέπουν την ασφαλή διεξαγωγή συμπερασμάτων.
ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ
Ειδικότερα, για τις γεωργικές εκτάσεις που άλλαξαν μέσα στο χρονικό διάστημα 1987 - 2007 στη μελέτη αναφέρεται: Την εικοσαετία 1987 - 2007 περίπου 361.000 στρέμματα γεωργικής γης μετατράπηκαν σε άλλες καλύψεις.
Το μέγεθος αυτό αντιστοιχεί στο 4,34% της συνολικής έκτασης του Γ.Δ. και αφορά κυρίως τη μετάβαση σε εκτάσεις χαμηλής βλάστησης (70% της συγκεκριμένης αλλαγής) και σε πολύ μικρότερο βαθμό τη μετάβαση σε θαμνώδεις εκτάσεις (περίπου 23% της αλλαγής).
Η συγκεκριμένη αλλαγή παρατηρείται σε όλο το νησί και αφορά γενικά τις οριακές γεωργικές γαίες. Φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την εγκατάλειψη της ορεινής γεωργίας σε κάποιες περιοχές που συντελέστηκε τα τελευταία 20 χρόνια λόγω της μετακίνησης του πληθυσμού προς τα παράλια, αλλά και του εντατικού χαρακτήρα της κτηνοτροφίας στην Κρήτη. Οι αλλαγές αυτές συγκεντρώνονται κυρίως νοτιοδυτικά της Π.Ε. Χανίων, στις παρυφές του Ψηλορείτη, πέριξ της πόλης του Αγίου Νικολάου, αλλά και των άλλων αστικών κέντρων του νησιού».
ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ
Στον αντίποδα της προαναφερθείσας αλλαγής -επισημαίνουν οι μελετητές- σχεδόν 664.000 στρέμματα φυσικής βλάστησης μετατράπηκαν κατά την περίοδο 1987 - 2007 σε γεωργικές εκτάσεις. Οπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, η συγκεκριμένη αλλαγή αφορά, στη συντριπτική πλειονότητά της, την επέκταση των γεωργικών γαιών εις βάρος της χαμηλής βλάστησης και παρατηρείται σχεδόν αποκλειστικά στην ημιορεινή ζώνη.
Σε αυτή τη ζώνη, άλλωστε, οι τουριστικές δραστηριότητες απουσιάζουν και δεν δρουν ανταγωνιστικά, με αποτέλεσμα την πιο «ελεύθερη» εκδήλωση των επεκτατικών τάσεων της γεωργίας. Σε επίπεδο ποσοστού επί της συνολικής έκτασης του Γ.Δ., η συγκεκριμένη αλλαγή επηρεάζει το 8% του νησιού, ποσοστό που είναι αντίστοιχο του εθνικού μέσου όρου (7,8%).
Χανιώτικα Νέα
