Προ ημερών το WWF Ελλάς κατήγγειλε τη Διεύθυνση Δασών Λασιθίου για «απαράδεκτα και καταστροφικά "δασοκομικά" έργα στο φοινικόδασος του Βάι». Όπως ανέφερε, έχει ήδη αποψιλωθεί το 40% του φοινικοδάσους. Χθες είχαμε την απάντηση της Διεύθυνσης Δασών Λασιθίου πάνω στις καταγγελίες του WWF.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τη Διεύθυνση Δασών Λασιθίου, «ύστερα από τη δημοσίευση του φύλλου της έγκριτης εφημερίδας σας, στις 21/1/2012, με θέμα "Καταστρέφουν το Βάι: Απαράδεκτα και καταστροφικά τα δασοκομικά έργα στο φοινικόδασος, σύμφωνα με το WWF", προς αποκατάσταση της αλήθειας σας πληροφορούμε τα εξής:
Οι κίνδυνοι με βάση την εγκεκριμένη μελέτη που έχει συνταχθεί από τη Διεύθυνση Δασών Λασιθίου και εγκρίθηκε από την Αποκεντρωμένη Διεύθυνση Κρήτης αφορούν σε δύο υπαρκτούς εχθρούς: α) την πυρκαγιά και β) την καταστροφή του από το κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι (Rhynchoforus ferrugineus).
Ήδη πέρυσι καταστράφηκε από πυρκαγιά το φοινικόδασος της Μονής Πρέβελη, ενώ το κόκκινο σκαθάρι βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το φοινικόδασος Βάι, σύμφωνα με τις μολυσματικές ζώνες που έχει κηρύξει η Διεύθυνση Γεωργικής Ανάπτυξης Λασιθίου (Παχιά Άμμος, Μόχλος κ.λπ.). Για την προσωρινή προστασία του Βάι από τη φωτιά, κρίθηκε απαραίτητο να προβεί η υπηρεσία μας σε αποψίλωση του υπορόφου και των ξερών κλάδων των φοινικόδεντρων, σύμφωνα με την ως άνω εγκεκριμένη μελέτη. Άλλωστε, η Πυροσβεστική Υπηρεσία του νομού μας είχε επισημάνει τον κίνδυνο.
Οι παραπάνω ενέργειες αφορούσαν σε εργασίες που έχουν να κάνουν και με το κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι που έχει αποδεκατίσει τους φοίνικες στην Κρήτη και στη λεκάνη της Μεσογείου, χωρίς μέχρι τώρα να έχει αναχαιτιστεί σε ολόκληρο το νησί. Ο φοίνικας του Θεόφραστου, ο οποίος αμιγώς συγκροτεί το φοινικόδασος, κινδυνεύει άμεσα από την προσβολή, εφόσον οι εκτός Βάι φοίνικες καταστραφούν από το σκαθάρι. Προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση σε περίπτωση προσβολής των φοινίκων του Βάι από το σκαθάρι, ήταν επιτακτική η ανάγκη καθαρισμού τόσο της οργιώδους υποβλάστησης όσο και των ξερών φοινικόφυλλων. Όπου πραγματοποιείται τομή σε κλάδο φοίνικα, αυτή επαλείφεται με ειδικό εγκεκριμένο φυτοφάρμακο. Δε γίνονται εκχερσώσεις ούτε χρησιμοποιούνται βαρέως τύπου μηχανήματα που θα επηρέαζαν τη μηχανική σύσταση του εδάφους, όπως κάποιες οικολογικές ομάδες διατείνονται. Τα φυτικά είδη του υπορόφου δεν ξεριζώνονται, αφαιρείται μόνο το υπέργειο τμήμα τους, ενώ η φυτική μάζα που προκύπτει μετατρέπεται σε μικροτεμάχια που διασπείρονται επιτόπου και προσφέρουν χλωρή λίπανση. Άλλωστε, σε μικρό χρονικό διάστημα ολόκληρος ο υπόροφος θα ανακάμψει χωρίς να έχει καταστραφεί κανένα από τα προστατευόμενα είδη Natura και έτσι θα έχουμε τον έλεγχο και της φωτιάς αλλά και του σκαθαριού για ικανό χρονικό διάστημα.
Εξάλλου, η φυσική αναγέννηση του φοίνικα (μικρά φοινικάκια) μπορεί πλέον να ανακάμψει μετά την απομάκρυνση της ανταγωνιστικής υποβλάστησης (εξευγενιστικός καθαρισμός). Εδώ και μια δεκαπενταετία η κατάσταση του φοινικοδάσους ήταν σε επίπεδο ελέγχου οριακή και αυτό επειδή δεν υπήρχαν οι απαραίτητες χρηματοδοτήσεις για την εκτέλεση των απαραίτητων έργων.
Κατηγορηθήκαμε ότι διανοίγουμε δρόμους μέσα στο φοινικόδασος, σε ζώνη Natura, όπου δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα γιατί είναι βιότοπος κ.λπ. Ας πάει όποιος επιθυμεί - εκείνοι που μας κατηγορούν πήγαν ήδη - και να μας πουν αν πρόκειται για μεγάλους δρόμους προσπέλασης. Πρόκειται, απλώς, για μονοπάτια που υπήρχαν από παλιά, τα οποία σηματοδοτούν τους πυροσβεστικούς κρουνούς που βρίσκονται μέσα στο δάσος και χρησιμοποιούνται σε περίπτωση πυρκαγιάς. Τα μονοπάτια αυτά καθαρίστηκαν ελαφρά, ώστε να υπάρχει πρόσβαση για το φύλακα του φοινικοδάσους και για το μικρό πυροσβεστικό όχημα που θα επιχειρήσει σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Ορισμένοι φορείς όπως το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, το WWF, κ.λπ., και άτομα που εμφανίζονται ευαισθητοποιημένα γύρω από την προστασία του φοινικοδάσους, όψιμα εμφανίστηκαν ως υπερασπιστές του. Αμφισβητήθηκε το έργο που επιτελεί η Διεύθυνση Δασών στηριζόμενη σε επιστημονικές παραδοχές και σε εγκεκριμένη μελέτη για τα όσα εκτελούνται μέσα στο Βάι, με αποκλειστικό σκοπό την ανατροπή των κινδύνων που το απειλούν. Ασκούν εύκολη και εξ αποστάσεως κριτική, ενώ μέχρι σήμερα δεν έχουν ενεργοποιηθεί, για να αξιοποιήσουν κάποιο πρόγραμμα και να υλοποιήσουν κάποιο έργο που να βοηθά ουσιαστικά το φοινικόδασος»...
πηγή: www.neakriti.gr
Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία του αρθρογράφου με τη Διεύθυνση Δασών Λασιθίου και τον κ. Κουδουμά (υπεύθυνος Δασοτεχνικών Έργων), σας παραθέτουμε τις εξής επιπρόσθετες πληροφορίες για το θέμα, αφού ο ίδιος μας επιβεβαίωσε το σύνολο των παραπάνω επιχειρημάτων:
- Ο υδροφόρος ορίζοντας είναι πολύ ψηλά στο Βάι ενώ οι τάφροι που είχαν δημιουργηθεί στο παρελθόν από τους κατοίκους της περιοχής, έχουν φράξει. Έτσι προκύπτει το πρόβλημα των λιμνάζοντων υδάτων που η Δ/νση Δασών προσπαθεί να αντιμετωπίσει, καθαρίζοντας τις υφιστάμενες τάφρους και όχι ανοίγοντας νέες.
- Η υποβλάστηση αποτελείται κυρίως από υδροχαρή φυτά, σχίνους, πικροδάφνες κλπ όπου σε συνδυασμό με τα ξερά φύλλα που πέφτουν από τους φοίνικες, δημιουργούν ένα περιβάλλον "ζούγκλας" στο δάσος. Το πρόβλημα της πυκνής αυτής βλάστησης σε συνδυασμό με την εξαιρετικά αργή αποσύνθεση των φοινικόφυλλων (σκληρά και σαρκώδη φύλλα) αυξάνει τον κίνδυνο έναρξης ή ταχύτερης διάδοσης μιας πυρκαγιάς. Άρα δε μιλάμε για αποψίλωση, αλλά για καθαρισμό ο οποίος ευνοεί παράλληλα τη φυσική αναγέννηση.
- Το σκαθάρι έχει παρατηρηθεί ότι πλησιάζει το δάσος. Η ανάγκη για επισκόπιση και μακροσκοπική παρατήρηση του κάθε ατόμου φοίνικα απαιτεί τη δυνατότητα προσέγγισης σε αυτά και την απουσία οπτικών εμποδίων μεταξύ παρατηρητή και αντικειμένου, κάτι που δεν ισχύει τώρα λόγω της οργιώδους υποβλάστησης κλπ.
Επίσης, διαβάζοντας την ανακοίνωση του τοπικού παραρτήματος ΓΕΩΤΕΕ διαπιστώνουμε μια σωστή κατεύθυνση αρχικά που όμως τελικώς διαφαίνεται να τηρεί ίσες αποστάσεις και να προσπαθεί να λειτουργήσει εξισορροπιστικά. Οι δε υπόλοιποι φορείς με το ισχυρό δίκτυο που διαθέτουν, πιέζουν επί της ουσίας για τη δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης (ΦΔ) για το Βάι για την καλύτερη προστασία του Δάσους. Από μόνη της αυτή η προσέγγιση είναι θετική, παρατηρώντας όμως τη μέθοδο στήριξης και προώθησής της, κανείς μόνο επιφυλακτικός μπορεί να είναι, αν όχι υποψιασμένος.
Σημείωση του αρθρογράφου: Απαξιώνοντας την ήδη φτωχή σε χρήματα και προσωπικό-εξοπλισμό Δ/νση Δασών και ισχυριζόμενοι με πάθος και εμμονή, έχοντας τον αέρα της περιβαλλοντικής αυθεντίας (!), επιστημονικές απόψεις που λίγο-πολύ δεν ακολουθούν την τεκμηριωμένη αειφορική δασική διαχειριστική αλλά έχουν μία στόχευση για την ανάγκη δημιουργίας ΦΔ, οι συγκεκριμένες μεθοδεύσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν μέχρι και επικίνδυνες. Διότι αν δεχθούμε το ενδεχόμενο απλώς να κάνουν εσφαλμένες επιστημονικές εκτιμήσεις, με συγχωρείτε, αλλά τότε ο ανελέητος αγώνας υποστήριξής τους στην ουσία υπονομεύει τον ίδιο τους τον καταστατικό ρόλο που είναι η προστασία του περιβάλλοντος.
Η εξοικονόμηση πόρων και η ανάγκη να αποδείξουμε το λόγο ύπαρξής μας ως περιβαλλοντικές οργανώσεις, φορείς κλπ. δεν θα έπρεπε να μας οδηγούν στη δογματική αντίληψη της οικολογίας που ορίζει ότι το περιβάλλον πρέπει να μείνει απείραχτο και άσπιλο σαν την παρθένα ή ότι μόνο οι δικές μας προτάσεις είναι σωστές. Όταν δε η παραπάνω αντίληψη συνδυάζεται με τη συστηματική προσπάθεια για μονόπλευρο επηρεασμό της κοινής γνώμης και των αρμόδιων αρχών προς μια ορισμένη κατεύθυνση, χωρίς να προηγηθεί ο αυτοέλεγχος των κρίσεων και απόψεών μας, τότε αγγίζουμε την Αριστοτελική "ακρασία".
Δηλαδή; Η ακρασία συμβαίνει όταν η κρίση του πράττοντος είναι μια συνειδητή πλην ψευδής πεποίθηση. Η ψευδής πεποίθηση όμως δεν αφορά το γενικό φαινόμενο που τον απασχολεί (προστασία του Βάι), αλλά τον ίδιο τον πράττοντα. Στην περίπτωσή μας οι ακρατείς περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι λοιποί φορείς μπορεί να πιστεύουν ειλικρινά ότι η προστασία του Βάι υπονομεύεται από τη διαχείριση της Δ/νσης Δασών και ότι οι ίδιοι είναι εκείνοι οι θεματοφύλακες του δάσους που με τις προτάσεις-δράσεις τους θα φέρουν την επιθυμητή προστασία του.
Το σφάλμα τους έγκειται στο ότι αυτοί θέλουν τις αντίστοιχες δράσεις και ότι αυτοί θα τις εφαρμόσουν και κανείς άλλος. Η διάγνωση για το "δέον γενέσθαι" είναι ορθή ως προς τη γενικότητά της - "το Βάι χρίζει καλύτερης προστασίας" (μείζων πρόταση) και ότι "δεδομένου ότι το Βάι πρέπει να προστατευθεί καλύτερα, πρέπει και να δημιουργηθεί ΦΔ γιατί η Δ/νση Δασών δεν κάνει 100% αποτελεσματικά τη δουλειά της" (ελάσσων πρόταση). Το σφάλμα εντοπίζεται στους ίδιους τους φορείς και την αντίληψη που έχουν για τον εαυτό τους.
Νομίζουν ότι πράγματι θέλουν να προστατευτεί αποτελεσματικότερα το δάσος - δεν γνωρίζουν καλά τον εαυτό τους, τις αξίες και τις προτεραιότητές τους. Αντίθετα, κυριαρχούνται από πάθη τα οποία τους εμποδίζουν να δουν ότι η συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζουν (ελλιπής προστασία του Βάι) εμπίπτει στην ελάσσονα πρόταση της διάγνωσής τους. Αν δηλαδή αντί να βρίσκονται απέναντι από τον αρμόδιο φορέα προστασίας του δάσους προωθώντας ατζέντες, βρίσκονταν δίπλα του και αντί να δυσχεραίνουν το έργο του ή να εναντιώνονται χωρίς αξιόπιστα επιχειρήματα, να δρούσαν συνεργατικά, υποβοηθητικά και για το κοινό συμφέρον, τότε θα είχαμε την πραγματική προσπάθεια προστασίας του Βάι.
Και σε αυτό το σημείο τεράστια ευθύνη έχουν οι 2 Σχολές Δασολογίας της Ελλάδος που λάμπουν δια της απουσίας τους. Εκκωφαντική πραγματικά η βουβαμάρα των δασολόγων καθηγητών και ερευνητών για το θέμα αυτό. Μία επιστημονική τους τοποθέτηση θα έβαζε τα πράγματα στη θέση τους, τουλάχιστον από την οπτική της Δασολογίας. Και οφείλουν να το πράξουν, ασχέτως χρονικής στιγμής, με τον πιο επίσημο τρόπο. Όπως και εμείς ως δασολόγοι, ως πολίτες οφείλουμε να δράσουμε εκεί που υπάρχει ανικανότητα ή αδυναμία του δημόσιου μηχανισμού.
(περί "ακρασίας" η πηγή: Χαρίδημος Τσούκας - Αν ο Αριστοτέλης ήταν διευθύνων σύμβουλος, εκδόσεις Καστανιώτη)
ΥΓ. Για επιπλέον πληροφόρηση πάνω στο θέμα παραθέτουμε και το σχόλιο του κυρίου Λασιθιωτάκη της Δ/νσης Δασών Λασιθίου πάνω στο θέμα.
{youtube}7hc199qiYrk{/youtube}
