του Ανδριανού Γκουρμπάτση (Αντιστράτηγου – Υπαρχηγού ΠΣ, ε.α)

Από τα ανωτέρω δεδομένα στοιχεία και την αξιολόγηση, επεξεργασία και ανάλυση αυτών καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα:

α.- Η Ζάκυνθος συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο πυρόπληκτων περιοχών της επικράτειας, όπου ένας μεγάλος αριθμός δασικών πυρκαγιών προκαλείται από τους δράστες, το προφίλ των οποίων έχει σκιαγραφηθεί σε προηγούμενη έρευνά μου, προφανώς με πρόθεση, οδηγούμενοι στην πράξη τους πρωτίστως από ιδιοτελή κίνητρα (κέρδος / όφελος). Πιο συγκεκριμένα οι λόγοι για τους οποίους προκαλείται διαχρονικά ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός εγκλημάτων εμπρησμού δάσους με πρόθεση, πάνω από το μέσο αριθμό ανά την επικράτεια συνοψίζονται στους εξής:

1. Το ιδιότυπο ιδιοκτησιακό καθεστώς που ισχύει για τα δάση και δασικές εκτάσεις γενικά στα Ιόνια Νησιά, συνεπώς και στη Ζάκυνθο, σε συνδυασμό με την έλλειψη κτηματικού χάρτη και κτηματολογίου της επιχώριας περιουσίας που ανήκει κατά κυριότητα στη Δημοτική Αρχή, ελεύθερη από πιθανόν καταπατητές. 
2.  Η έλλειψη δασικών χαρτών και δασολογίου γενικά για την επικράτεια, συνεπώς και για τη Ζάκυνθο. 
3.  Η διαχρονικά μέχρι σήμερα αναποτελεσματικότητα, πιθανόν και η ανεκτικότητα του τοπικού διωκτικού μηχανισμού ως προς την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος του εμπρησμού δάσους, τον εντοπισμό και σύλληψη των δραστών και την παραπομπής τους στη Δικαιοσύνη. 
4. Η μη πιστή και σε κάθε περίπτωση εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας σε όσους συνειδητά ή μη διαχρονικά την παραβίαζαν, πιθανόν και η ανεκτικότητα των συναρμοδίων υπηρεσιών στην επιβολή των προβλεπομένων ποινικών και αστικών κυρώσεων στις ανωτέρω περιπτώσεις. 
5. Η διαφαινόμενη δυσλειτουργία στις σχέσεις συνεργασίας μεταξύ της ΠΥ Ζακύνθου και της Δασικής Αρχής, σε επιχειρησιακό επίπεδο αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. 
6. Οι εκάστοτε κυβερνητικές πολιτικές σχετικές με την προστασία του φυσικού - δασικού περιβάλλοντος, οι οποίες το υποβαθμίζουν και δημιουργούν προσδοκίες στους κατοίκους της Ζακύνθου για οφέλη στα δάση και δασικές εκτάσεις. 

β.- Οι πιο πυρόπληκτες περιοχές βρίσκονται στο Βόρειο και Δυτικό Τμήμα της Ζακύνθου και πιο αναλυτικά είναι οι εξής: 

·Η Δημοτική Ενότητα του Δήμου Ζακύνθου της Περιφερειακής Ενότητας Ζακύνθου στην οποία εντοπίζεται ο μεγαλύτερος αριθμός δόλιων εμπρησμών είναι η ΔΕ Ελατίων και πιο αναλυτικά από τη συγκεκριμένη Δημοτική Ενότητα, οι Τοπικές Κοινότητες Βολιμών και Άνω Βολιμών. Ακολουθεί με σημαντικό αριθμό εμπρησμών η Δημοτική Ενότητα Αρτεμησίων και πιο αναλυτικά από τη συγκεκριμένη Δημοτική Ενότητα η Τοπική Κοινότητα Κοιλιωμένου. 

·Επίσης οι περισσότερες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας του Δήμου Ζακύνθου στις οποίες η καμένη έκταση (τμήμα αυτής ή και ολόκληρη) έχει ξανακαεί στο παρελθόν για τρία (3) ή και περισσότερα έτη καθώς και ότι στην 2 ίδια θέση των περιοχών αυτών διαπιστώθηκε, ότι προκλήθηκαν δύο ή περισσότερες δασικές πυρκαγιές, είτε εντός της ίδιας ημερομηνίας ή σε διαφορετικές ημερομηνίες, βρίσκονται στη Δημοτική Ενότητα Ελατίων.

·Οι έξι (6) πιο πυρόπληκτες Τοπικές Κοινότητες του Δήμου Ζακύνθου είναι, κατά φθίνουσα σειρά, οι ΤΚ Βολιμών, Άνω Βολιμών, Κοιλιωμένου, Κερίου, Αργασίου και Αγαλά. 

· Στη Δημοτική Ενότητα Ελατίων εξάλλου εντοπίζονται οι περισσότερες εκχερσώσεις δασικής έκτασης. Πιο αναλυτικά στη συγκεκριμένη Δημοτική Ενότητα οι Τοπικές Κοινότητες όπου έλαβαν χώρα περιστατικά εκχέρσωσης δασικών εκτάσεις είναι πρωτίστης της Έξω Χώρας και ακολούθως των Βολιμών, Άνω Βολιμών και Αναφωνήτριας. 

γ.- Διαπιστώνεται ότι στην ΠΕ Ζακύνθου και στο Δήμο Ζακύνθου μέχρι σήμερα δεν κηρύχθηκαν ή υπήρξε καθυστέρηση για μεγάλο χρονικό διάστημα στο να κηρυχθούν με πράξη του αρμοδίου οργάνου, ως αναδασωτέες, οι καμένες δασικές εκτάσεις για όλες τις προκληθείσες, κατά το υπό έρευνα διάστημα, δασικές πυρκαγιές. Άγνωστο αν τούτο συνέβη νόμιμα ή μη. 

δ.- Προφανώς οι περισσότερες πράξεις εμπρησμού δάσους στη Ζάκυνθο προκλήθηκαν σκόπιμα πρωτίστως για αλλαγή χρήσης γης δασών και δασικών εκτάσεων, καταπάτηση δασικών εκτάσεων για ιδιοκτησιακούς λόγους και ακολούθως για λόγους υλοτομίας και εκμετάλλευσης δασικών προϊόντων, όπως πχ καυσόξυλων ή ακόμη και για λόγους τουριστικής εκμετάλλευσης και αξιοποίησης δασικών εκτάσεων κλπ19 . 

Σε λιγότερες περιπτώσεις είναι πολύ πιθανόν ένας αριθμός πυρκαγιών σε δασικές εκτάσεις να προκλήθηκε και για κτηνοτροφικούς λόγους, πχ δημιουργία βοσκοτόπων ή για κυνηγετικούς λόγους κ.α, χωρίς να αποκλείονται και περιπτώσεις πρόκλησης πυρκαγιών σε δασικές εκτάσεις με χασισοφυτείες, όπως άλλωστε αυτό συμβαίνει και σε πολλές άλλες περιοχές της επικράτειας, ενώ δεν 3 αποκλείεται κάποιες από τις δασικές πυρκαγιές να προκλήθηκαν με κίνητρο του δράστη την εκδίκηση, σε περιπτώσεις ξεκαθαρίσματος ''προσωπικών λογαριασμών'' ή αντιδικιών, όπως για παράδειγμα αυτό εκτιμάται ότι συνέβη και στην φετινή καταστροφικότερη πυρκαγιά, που προκλήθηκε την 26-08-2017 στην περιοχή της Αναφωνήτριας - Μαριών. 

Δεν αποκλείεται ακόμη ιδίως σε περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος και με κίνητρο του ηθικού ή φυσικού αυτουργού το κέρδος, να προκλήθηκε μικρότερος αριθμός εμπρησμών σε δάση (άρθρο 265 ΠΚ) από μέλη εγκληματικής οργάνωσης, κατά την έννοια του άρθρου 187 ΠΚ. ε.- Μέχρι να καταρτισθεί εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής της Ζακύνθου κτηματικός χάρτης και κτηματολόγιο της , αν δεν υφίσταται μέχρι σήμερα και αν δεν αποβληθούν δικαστικά από αυτήν τυχόν καταπατητές της ως άνω περιουσίας καθώς και αν δεν λάβουν οριστική και αμετάκλητη μορφή οι δασικοί χάρτες και δεν συνταχθεί δασολόγιο για τη Ζάκυνθο, είναι πολύ πιθανόν να επαναληφθούν με την ίδια συχνότητα δόλιοι εμπρησμοί και με ιδιοτελή κίνητρα. 

Αθήνα, Νοέμβριος 2017 

Ανδριανός Γκουρμπάτσης Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός ΠΣ, ε.α, 

Νομικός Ειδικός Ερευνητής – Δικαστικός Πραγματογνώμονας Διερεύνησης Εγκλημάτων Εμπρησμού