Από τη μια η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε που προωθεί το έργο των δασικών χαρτών προς ιδιωτικοποίηση (πρακτικά) και από την άλλη η δασική υπηρεσία, οι καταρτισμένοι δασολόγοι (μελετητές και μη) και... ο ΟΚΧΕ. Ο ΟΚΧΕ μπήκε τελευταίος στη εξίσωση.Το νέο σχέδιο νόμου τον καθιστά στην ουσία οργανισμό-για-υπογραφές.
Ακυρώνεται το έργο που ξεκίνησε πολύ επιτυχημένα για την Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών και του ανατίθεται ουσιαστικά η νομιμοποίηση των εργασιών που θα εκτελέσουν άλλοι. Ο ΟΚΧΕ, όπως και οι Δ/νσεις Δασών περιορίζονται σε σημείο τυπικής παρουσίας, απλά και μόνο ως αναγκαίοι φορείς – θεσμοί από τους οποίους (αναγκαστικά) περνούν τα μεγαλύτερα έργα υποδομής (κτηματολόγιο και δασικοί χάρτες).
Η συνέργεια
Οι δασικοί χάρτες είναι εκ φύσεως έργο των Δ/νσεων Δασών της χώρας και όχι των ιδιωτικών εταιρειών. Το δημόσιο συμφέρον από μόνο του αρκεί για να αποδείξει τούτη την παραδοχή. Κάθε γραμμή στο δασικό χάρτη έχει ισχύ νόμου και την ευθύνη έχει αυτός που την χάραξε.
Ο ΟΚΧΕ μέσω της ΕΥΓΕΠ είναι (θεωρητικά) ο αρμόδιος φορέας να αναλάβει ένα έργο όπως το κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες. Στην εθνική κλίμακα, τα δύο αυτά έργα παράγουν χαρτογραφικά ψηφιακά προϊόντα που στο τέλος της ημέρας αποτελούν ένα ακόμη θεματικό επίπεδο πληροφορίας της ΕΥΓΕΠ. Η ΕΥΓΕΠ είναι το στρατηγικό πλαίσιο που τα καλύπτει.
Οι καταρτισμένοι νέοι δασολόγοι είναι οι εφαρμοστές. Εφαρμόζουν τις τεχνικές προδιαγραφές των δασικών χαρτών. Είναι υπάλληλοι και ελ. επαγγελματίες. Λογίζονται ως χωριστή οντότητα από τα μελετητικά γραφεία με τα οποία συνεργάζονται. Σε αντιστοιχία σκεφτόμαστε τους εργάτες ενός εργοστασίου. Τα συμφέροντά των 2 πλευρών ταυτίζονται μόνο όταν ο εργοδότης πληρώνει όπως και όταν πρέπει. Αλλιώς το εργατικό δυναμικό είναι ανεξάρτητος παράγοντας.
Η σύνθεση
Αυτό που λείπει από τις Δ/νσεις Δασών και έχασαν το έργο από την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. για να πάει στον ιδιωτικό τομέα είναι καταρτισμένο προσωπικό, ενδεχομένως πρόσθετος εξοπλισμός (λογισμικά και υπολογιστές) και δέσμευση για τήρηση χρονοδιαγραμμάτων. Αυτό που λείπει από τον ΟΚΧΕ είναι ένα έργο με ισχυρό αντίκτυπο για να επιβιώσει οργανικά τη στιγμή που τον ξαναβάζουν σε κατάσταση ζωντανού – νεκρού μετά την (εν μέρει) ανάστασή του το 2010. Αυτό που θέλουν οι καταρτισμένοι δασολόγοι είναι να δουλέψουν με δίκαιους όρους και να απασχοληθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι. Αυτό που (θεωρητικά) θέλουν όλοι οι παραπάνω είναι να ολοκληρωθεί το έργο των δασικών χαρτών στην Ελλάδα αποδοτικά και αποτελεσματικά.
Η πρόταση
Ο συνδυασμός των αναγκών, των επιδιώξεων αλλά και του «μετώπου» των παραπάνω σε μια εξίσωση, δίνει λύση: Οι Δ/νσεις Δασών στελεχώνονται με το προσωπικό και τον εξοπλισμό που απαιτείται (όχι πλέον με CAD αλλά αποκλειστικά με GIS), χρησιμοποιώντας συμβάσεις ορισμένου χρόνου οι οποίες υπογράφονται με τον ΟΚΧΕ. Ο ΟΚΧΕ ορίζεται από το ΥΠΕΚΑ ως ο διαχειριστής-δικαιούχος φορέας του έργου των δασικών χαρτών. Κάποιες από αυτές τις συμβάσεις θα τις ανανεώσει για να υποστηριχθούν και οι εργασίες διόρθωσης, επικαιροποίησης, ενστάσεων και κύρωσης των χαρτών. Θα μπορούσε και η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. να έχει αυτόν το ρόλο, αλλά αντικρούονται τα συμφέροντα.
Όμως τα χρονοδιαγράμματα και οι τεχνικές προδιαγραφές της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το παραπάνω σχήμα. Η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και των τεχνικών προδιαγραφών μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέτρο σύγκρισης επιδόσεων των δημόσιων υπηρεσιών. Αν πρόκειται κάποιοι να απομακρυνθούν λόγω μνημονιακών υποχρεώσεων του
κράτους, η δίκαιη κρίση τους περνά μέσα από τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στα πλαίσια του φυσικού τους αντικειμένου. Οι δασικοί χάρτες δίνουν αυτό ακριβώς.
Το έργο θα εκτελείται τεχνικά χωρίς αλλαγές από το υφιστάμενο πλαίσιο πλην της περίπτωσης των περιοχών με ή/και γύρω από σχέδια πόλης οποιουδήποτε τύπου ή νομικής βάσης ή περιοχών που θεωρούνται γκρίζες ζώνες λόγω οικοδομικής δραστηριότητας. Εκεί σχηματίζεται ένα ψηφιακό buffer zone ακτίνας x και η έκταση που προκύπτει αποκόπτεται από την προς χαρτογράφηση έκταση. Για τούτες τις εκτάσεις προκηρύσσονται ειδικοί διαγωνισμοί στο 1/10000 ή και λιγότερο του τωρινού κόστους. Ορίζεται συνεργασία με τοπογραφικά γραφεία διότι οι μελέτες αναφέρονται σε «μικτές ζώνες» δομημένου-δασικού περιβάλλοντος. Αν τα χρήματα (όπως λένε) είναι εξασφαλισμένα για την υλοποίηση του έργου με το τωρινό πλαίσιο, θα είναι εξασφαλισμένα και για το προτεινόμενο.
Οφέλη
Το προτεινόμενο πλαίσιο είναι ισοπεδωτικά ανώτερο έναντι του τωρινού όπως μια πολύ βασική οικονομοτεχνική μελέτη μπορεί να αποδείξει διότι:
- Υλοποιούνται ταυτόχρονα δασικοί χάρτες σε όλη την επικράτεια μέσω όλων των Δ/νσεων Δασών. Πραγματική οικονομία κλίμακας.
- Τέλος στις χρονοβόρες προετοιμασίες διαγωνισμών. Πλέον αυτές θα είναι συντομότερες λόγω περιορισμού του φυσικού αντικειμένου (buffer zone x μέτρων γύρω από τα σχέδια πόλεως) ενώ ο κύριος όγκος της μελέτης θα εκτελείται χωρίς καθυστέρηση από τις Δ/νσεις Δασών έως ότου κατοχυρωθούν οι ειδικοί αυτοί διαγωνισμοί. Το συνταίριασμα των δύο χαρτών στα όριά τους θα γίνει από τη Δ/νση Δασών για να υπάρχει ομαλή χαρτογραφική συνέχεια.
- Περιορισμός στις δικαστικές διαμάχες στους ελάχιστους χρόνους καθώς επί της ουσίας ενστάσεις μπορούν να προκύψουν μόνο για το θέμα τις ελάχιστης εμπειρίας των διαγωνιζόμενων. μεταξύ ανταγωνιζόμενων γραφείων που καθυστερούν την ανάθεση στις buffer zones.
- Ο προϋπολογισμός αυτών των διαγωνισμών είναι κλάσμα (ίσως της τάξεως 1/10.000 και πάνω) σε σχέση με τους υφιστάμενους. Άρα μελετητικά γραφεία χαμηλότερων τάξεων έχουν δικαίωμα συμμετοχής. Άρα αυξάνεται ο ανταγωνισμός. Άρα δίνεται η δυνατότητα για εργασία σε μελετητές που ήταν αποκλεισμένοι λόγω ολιγοπωλείου το οποίο σπάει. Παράλληλα μειώνεται επιπλέον το κόστος και επιταχύνεται η υλοποίηση.
- Τέλος στα στάδια ελέγχου μεταξύ αναδόχου-υπηρεσίας, πηγή χρονοτριβών. Η εργασία γίνεται εντός της δασικής υπηρεσίας με ταυτόχρονο έλεγχο από την ίδια. Το τελικό παραδοτέο νοείται ολοκληρωμένο και ελέγχεται μόνο για τις τεχνικές προδιαγραφές από τον ΟΚΧΕ ή την Κτηματολόγιο Α.Ε.
- Ενίσχυση της δασικής υπηρεσίας για την υποστήριξη των αντιρρήσεων, διορθώσεων, επικαιροποιήσεων. Οι εξ. συνεργάτες με συμβάσεις έργου δύνανται να υποδέχονται τις αντιρρήσεις των πολιτών, ελαφρύνοντας το φορέα Κτηματολόγιο Α.Ε. από την υποχρέωση και το κόστος.
- Μείωση του κόστους του έργου. Η τροποποίηση στον τρόπο εκτέλεσης εξορθολογίζει τα κόστη προσωπικού, εξοπλισμού, μετακινήσεων κλπ. και βελτιστοποιείται η σχέση κόστους/οφέλους με μικρές πολλαπλές ατομικές συμβάσεις για οριοθετημένα αντικείμενα για τους εξ. συνεργάτες που θα απασχολούνται στο χώρο των Δ/νσεων δασών. Οι συμβάσεις για τους «δασολόγους ψηφιοποιητές-φωτοερμηνευτές-χωρικούς αναλυτές» είναι μηνιαίοι μισθοί ανεξάρτητοι του μεγέθους φωτοερμηνευόμενων εκτάσεων και διοικητικών πράξεων (ισχύων τρόπος υπολογισμού αμοιβών αναδόχων που εκτοξεύει τους προϋπολογισμούς) ενώ τα μελετητικά γραφεία ελαχιστοποιούν το κόστος και το επιχειρηματικό ρίσκο αναλαμβάνοντας πιο συμπαγείς υποχρεώσεις με αναλόγως συμπιεσμένο προϋπολογισμό.
- Η τεχνογνωσία στις ψηφιακές χαρτογραφήσεις των νεότερων και η εμπειρία των παλαιότερων δασολόγων σε θέματα εμπειρογνωμοσύνης θα ωφελήσει και τις 2 πλευρές, εκσυγχρονίζοντας ουσιαστικά τη δασική υπηρεσία αλλά παράλληλα δημιουργώντας μια έμπειρη γενιά δασολόγων μελετητών με υψηλή τεχνική κατάρτιση.
- Οι Δ/νσεις δασών αποκτούν κατάλληλο προσωπικό για την υλοποίηση της ΕΥΓΕΠ. Τα έργα γεωπληροφορικής για το δάσος καθίστανται διαχειρίσιμα καθώς υπάρχει το απαραίτητο υπόβαθρο τεχνογνωσίας (Δασολόγιο, δασική απογραφή, σύγχρονες αντιπυρικές προδιαγραφές).
- Μια επιτάχυνση της διαδικασίας των δ. χαρτών μπορεί να αποδειχθεί μεσοπρόθεσμα επικερδής και για τα μελετητικά γραφεία. Με ολοκληρωμένους τους δ. χάρτες ανοίγει ο δρόμος για μελέτες δασολογίου, δασικών απογραφών, αντιπυρικών σχεδίων κλπ. που από τη μια θα διαχειρίζεται η δ. υπηρεσία (χρησιμοποιώντας ενδεχομένως το ίδιο πλαίσιο εξ. συνεργατών) αλλά από την άλλη ένα τμήμα τους μπορεί να ανατεθεί στην αγορά ίσως με το ίδιο σχήμα που προτείνεται εδώ για τους δασικούς χάρτες.
- Αξιοποιείται πολλαπλάσιος αριθμός νέων επιστημόνων με την απαραίτητη ψηφιακή χαρτογραφική παιδεία. Μείωση της ανεργίας.
