Οι Γραφικοί Δασικοί (χάρτες;) - Μέρος Β΄: Το πρόβλημα

Διαβάστε περισσότερα...

Οντως το πρόβλημα των καθυστερήσεων των Δασικών χαρτών είναι σημαντικό και μέχρι σήμερα δυσεπίλυτο.
Θέλω να σχολιάσω τα εξής :
1. Ο συντάκτης του κειμένου σημειώνει :
"Σε ιδανικές συνθήκες η λύση ίσως να ερχόταν αν οι δασικές υπηρεσίες είχαν το απαραίτητο καταρτισμένο προσωπικό, εξοπλισμό και τεχνογνωσία. Χωρίς διαγωνισμούς, χωρίς δικαστήρια, χωρίς πίσω-μπρος αναδόχου-υπηρεσίας και χωρίς καθυστερήσεις από πλευράς υπηρεσιών. Κάθε Διεύθυνση Δασών θα ετοίμαζε χάρτες για την περιφέρειά της. Θα τους κύρωνε και θα διατηρούσε τη διαχείρισή τους για διορθώσεις και επικαιροποίηση".

Το σημείο αγνοεί εντελώς ότι υπήρξαν στο παρελθόν πραγματικά ΙΔΑΝΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ και με βάση τον Ν.248/76 έγινε η πρώτη προσπάθεια κατάρτισης των δασικών χαρτών και του δασολόγιου με στην κυριολεξία αδικαιολόγητα άπειρα χρήματα και την πρόσληψη τότε 300 Δασολόγων και άλλων επιστημόνων. Μέχρι το 1996 είχε καταρτιστεί περίπου το 3% της Χώρας με αμφίβολα αποτελέσματα ως προς την ορθότητα των χαρακτηρισμών και σίγουρα περιορισμένης ακρίβειας.
Δεν είχαμε τα μπρος - πίσω στις αναθέσεις αλλά ως προς την δικαστική εμπλοκή... είχαμε ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ που οι περισσότερες εξετάστηκαν από τα αρμόδια (σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο) Ειρηνοδικεία της κάθε κάθε περιοχής με καταιγιστικό αριθμό αποφάσεων δικαίωσης των Ιδιοκτητών αντιδίκων της Δασικής Υπηρεσίας.

2. Μετά το 1998 όλες οι Δ/νσεις δασών της Χώρας εξοπλίστηκαν με πρώτης γραμμής εξοπλισμό που και σήμερα είναι εξαιρετικά σημαντικός και σχετικά προγράμματα λογισμικού. Οργανώθηκαν ειδικά Τμήματα Δασικών Χαρτών σε κάθε Δ/νση δασών και στελεχώθηκαν ικανοποιητικά αν και σε ορισμένες περιοχές σήμερα παρατηρούνται κενά λόγω κυρίως της μετακίνησης των στελεχών ή σε άλλες Υπηρεσίες της ίδιας περιοχής ή και σε εντελώς άλλη περιοχή με τις διαδικασίες που το Πανελλήνιο γνωρίζει.

3, Συμφωνώ απολύτως ότι δεν μπορεί αλλά και ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να παρακαμφθεί η Δασική Υπηρεσία για πολλούς λόγους που δεν είναι μόνο Νομικοί. Πάντα πρέπει να έχει τον τελευταίο λόγο, όπως τον έχει σήμερα.

4. Σήμερα παρατηρείται μία προσπάθεια επιτάχυνσης των διαδικασιών με λιγότερα χρήματα από τα αρχικά προβλεφθέντα, αφού πλέον όλες οι προκηρύξεις θα γίνονται με βάση (ως βασικό κριτήριο) την οικονομική προσφορά.
Με βάση την Υπουργική απόφαση του ΥΠΕΚΑ υπ’ αρίθμ. 169978/843/26-10-2012 (ΦΕΚ Β’ 2874) καθορίζονται οι σχετικές αμοιβές επικαιροποίησης των δασικών χαρτών (για τις περιοχές που έχουν ολοκληρωθεί οι χάρτες αλλά δεν αναρτώνται - και λέω χωρίς περιστροφές λόγω έλλειψης Διοικητικής βούλησης...) και οι αμοιβές για την ίδια την ανάρτηση των δασικών χαρτών

Οπως καταλάβατε είναι έτοιμο το πλαίσιο λειτουργίας ενός μεικτού σχήματος Ιδιωτών και Δημοσίου.

Και δεν μας λείπει η "εμπειρογνωμοσύνη στις φωτοερμηνείες των χρήσεων γης, εμπειρία αναγνώρισης της κατάστασης στο πεδίο και η ψηφιακή παιδεία".
Μέχρι σήμερα η εμπειρία μου λέει ότι μια χαρά συνεργάζονται οι ιδιώτες δασολόγοι (είμαι Ιδιώτης Δασολόγος) και τους Συναδέλφους τους στο Δημόσιο.

Εκείνες οι ιδανικές συνθήκες στην 1η προσπάθεια των χαρτών ίσως λένε ένα μόνο μέρος της ιστορίας. Αναρωτιέμαι αν το προσωπικό ήταν καταρτισμένο για το έργο και αν υπήρχε η τεχνογνωσία τόσο για τη διαχείρισή του όσο και για την τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών. Θεωρώ πως όχι διότι ήταν ένα πρωτοεμφανιζόμενο έργο όπου όλοι ξεκινούσαν από το μηδέν και χωρίς έμπειρο ελεγκτικό μηχανισμό να επιβλέπει. Ίσως γι αυτό και η αμφίβολη ακρίβεια και η ελάχιστη κάλυψη της χώρας με χάρτες όλα αυτά τα χρόνια.

Σχετικά με τον εξοπλισμό θα μου επιτρέψετε πάλι να διαφωνήσω: με CAD δασική υπηρεσία δεν νοείται να διαχειρίζεται γη! δεν σχεδιάζουμε εδώ πέρα, δεν κάνουμε γραμμές με ετικέτες, γεωγραφικές βάσεις δεδομένων διαχειριζόμαστε και χωρική ανάλυση εφαρμόζουμε που παράγουν μεταξύ άλλων και χαρτογραφικά αποτελέσματα.

Τώρα τελευταία ίσως έγινε κάτι με κάποιες υπηρεσίες να έχουν υβριδικά CAD-GIS ή καθαρά GIS πακέτα αλλά και πάλι θεωρώ απαραίτητο στοιχείο το χτίσιμο των χαρτών αποκλειστικά με βάση πακέτα γεωπληροφορικής και όχι σχεδιασμού.
Συνεπώς, ψηφιακή χαρτογραφική παιδεία επιμένω ότι είναι περιορισμένη κυρίως σε νεότερους συναδέλφους στις υπηρεσίες. Τα CAD τα θεωρώ τεράστιο εμπόδιο στην προσπάθεια των χαρτών. Τεράστιο τεχνικό σφάλμα που το πληρώνουμε ακόμη και σήμερα στα παραδοτέα των χαρτών με την υποχρέωση να κατασκευάζουμε χρωματιστές γραμμές με annotation ως τελικό προϊόν μεταξύ άλλων. Όπως επίσης τεράστιο εμπόδιο είναι και η εμμονή να συμπεριληφθούν τα τότε παραδοτέα του Ν.248/76 για να μην πάει χαμένος ο κόπος των συναδέλφων.. που αν τα δεις με τις τωρινές συνθήκες, προδιαγραφές και ακρίβειες λες καλύτερα να τα έπιανα από την αρχή, γιατί μέχρι να τα διορθώσω-προσαρμόσω, καληνύχτα. Και είναι λογικό διότι άλλο το επίπεδο της τεχνολογίας - τεχνογνωσίας τότε και άλλο τώρα.

Τέλος, το μικτό πλαίσιο λειτουργίας ιδιωτών-δημοσίου που περιγράφετε δεν είναι ισότιμο. Η δύσκολη δουλειά στην ελ. αγορά, με νέα κόστη να επανέρχονται για ανάγκες κατάρτισης, επικαιροποιήσεων, διορθώσεων κλπ. (χώρια τα εκατομύρια ευρώ που έχουν ήδη δαπανηθεί) και η τεχνογνωσία της δασικής γεωπληροφορικής παραμένει στο κλειστό κουτάκι της.. έτσι όμως ποτέ δεν πρόκειται να εξελιχθεί και να αναβαθμιστεί η δασική υπηρεσία και μάλλον στη σύγχρονη εποχή θα οδεύσει προς την απαξίωση. Στην ουσία αυτό το μικτό πλαίσιο είναι καλά οριοθετημένο με τη δ. υπηρεσία να μην επωφελείται από τη μεταφορά τεχνογνωσίας που ο ιδιωτικός τομέας κατέχει και οι ελάχιστοι λειτουργοί της που όντως κατέχουν το θέμα να καθίστανται ουσιαστικά παροπλισμένοι.

Αλλά τόσο το έργο των δ. χαρτών συνολικά όσο και η ίδια η δασική υπηρεσία έχει ανάγκη από hands-on εμπειρία στο θέμα.. μεταφορά τεχνογνωσίας, πρακτική κατάρτιση και απαίτηση για επίτευξη στόχων αλλιώς αντικατάσταση ή υποκατάσταση.

Αν μια ζωή για τους δ. χάρτες, το δασολόγιο, τις δασικές απογραφές, τις χαρτογραφήσεις Natura, τις αντιπυρικές και διαχειριστικές μελέτες κλπ. η δουλειά γίνεται αποκλειστικά από ιδιώτες, τότε ή θα υποκαταστήσουμε τη δ. υπηρεσία ή θα καταστεί πλήρως απαξιωμένη. Και είναι λυπηρό διότι αποτελεί τη μοναδική δομή που μπορεί να καταστήσει βιώσιμο το έργο. Αφού πρώτα αναστηθεί η ίδια. Εξάλλου, το υφιστάμενο πλαίσιο πάντα θα επιτρέπει εταιρείες μηχανικών να πέρνουν κομμάτι της πίτας, στερώντας το από τους δικούς μας νέους επιστήμονες ή εκμηδενίζοντας το όποιο περιθώριο κέρδους μας.

Από το προφίλ του προέδρου ΠΕΔΔΥ στο facebook:
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ "ΣΤΟΝ ΙΣΤΟ ΤΗΣ ΑΡΑΧΝΗΣ"

Σας μεταφέρω αυτούσιο το περιεχόμενο επιστολής συυναδέλφου που κοινοποιήθηκε στην ΠΕΔΔΥ (Το όνομα του συναδέλφου είναι στη διάθεση της Ένωσης)

ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Προς τον κ. Αρη Σπίνο
Δημοσιογράφο και συντελεστή της εκπομπής “Στον ιστό της Αράχνης"
Τηλεοπτικού σταθμού EXTRA CHANNEL 3 (extraATextrachannel3DOTgr)
Κοινοποιούμενη:

Δασολόγο Ελ. Σταματόπουλο (foretATotenetDOTgr)
Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (peddyATotenetDOTgr)
Πανελλήνια Κίνηση Δασολόγων (infoATpkdDOTgr)

κ. Σπίνο,
Στη χθεσινή εκπομπή σας "Στον ιστό της Αράχνης" 15/3/2013 ασχοληθήκατε με κάποια "πιασάρικα" θέματα, μεταξύ των οποίων, αυτό της σύλληψης το 2007 για παθητική δωροδοκία του πρώην δασονόμου του Δασονομείου Μαρκόπουλου κ. Καννελοπούλου (που πομπωδώς τον ανέγραφε η λεζάντα ως "Δασάρχη"...), μία υπόθεση που ακόμα δεν έχει τελεσιδικήσει ποινικά. Θυμίζω ότι γι' αυτή την υπόθεση, εκείνη την εποχή έγινε ερώτηση στην Βουλή των Ελλήνων ( www.hellenicparliament.gr/Praktika/Syned...48-a317-e3699df50dfd )
Είναι εύλογο να συνδεθεί η υπόθεση σύλληψης δασικού υπαλλήλου με την ασάφεια καθορισμού των ορίων του δάσους, τους δασικούς χάρτες και την καθυστέρηση εφαρμογής τους. Προφανώς για το λόγο αυτό, καλέσατε τον γνωστό από τα τηλεοπτικά παράθυρα ιδιώτη δασολόγο κ. Ελ. Σταματόπουλο να “διαφωτίσει” εσάς και τους χθεσινοβραδινούς συνομιλητές σας για το θέμα. Ο κ. Σταματόπουλος όμως, παρότι άριστος γνώστης αυτών των υποθέσεων, μάλλον δεν σας είπε καλά πως έχει η ιστορία με τους δασικούς χάρτες:
Όταν τον ρωτήσατε για ποιο λόγο δεν έχει η χώρα δασικούς χάρτες, σας απάντησε γενικά ότι αυτοί υπάρχουν, έχουν εγκριθεί, αλλά παραμένουν στις Διευθύνσεις Δασών χωρίς να κινούνται οι διαδικασίες για την ανάρτησή τους. Όταν τον ρωτήσατε για ποιο λόγο δεν αναρτώνται, ΑΠΕΦΥΓΕ να δώσει κάποια απάντηση. Έτσι, οι παρευρισκόμενοι καλεσμένοι σας άρχισαν να εκφράζουν από υπονοούμενα, μέχρι να “διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους”, να μιλούν για “βαλίτσες με χρήματα που πηγαινοέρχονται” από και προς τις δασικές υπηρεσίες και τόσα άλλα που μόνο θλίψη, οργή και απογοήτευση μπορούν να προκαλέσουν σε όποιον υπάλληλο τέτοιας υπηρεσίας προσπαθεί να κάνει καλά τη δουλειά του... o tempora o mores! Θα σας πω εγώ όμως ΤΙ ΔΕΝ ΣΑΣ ΕΙΠΕ ο κ. Σταματόπουλος:
Ο κ. Σταματόπουλος συγκεκριμένα, δεν σας είπε ότι οι πρώτοι σύγχρονοι δασικοί χάρτες υπάρχουν στις Δ/νσεις Δασών από το 2003, αλλά η τότε πολιτική ηγεσία φρόντισε έγκαιρα και έντεχνα να τους απενεργοποιήσει με το νόμο 3208/2003. Αυτός ο νόμος, αμέσως μετά την σύνταξη και έγκριση ως κατάλληλων των χαρτών, άλλαξε τα κριτήρια προσδιορισμού του δάσους, καθιστώντας τους έτσι άκυρους, οπότε δεν αναρτήθηκαν. Ακολούθως, το τότε Υπ. Γεωργίας με εγκύκλιο διαταγή του, διέτασσε τις δασικές υπηρεσίες να “αναμορφώσουν” τους χάρτες σύμφωνα με την νέα νομοθεσία (να συνταχθούν δηλ. εκ νέου οι χάρτες...). Ακολούθησε σωρεία προσφυγών στο Σ.τ.Ε. κατά του νέου νόμου (αναμενόμενο και ίσως επιδιωκόμενο...), στη συνέχεια εκδόθηκε μία απόφαση της επιτροπής αναστολών του Σ.τ.Ε που ανέστειλε την εκτέλεση αυτής της εγκυκλίου δ/γής μέχρι να εξετασθεί η συνταγματικότητα του νόμου και έτσι ...πέρασε μία 7ετία αναμονής από τις δασικές υπηρεσίες, μέχρι που ήρθε η κ. Μπιρμπίλη και με το νόμο 3818/2010, ήρε το αδιέξοδο, επαναφέροντας τα παλαιά κριτήρια (με τα οποία συντάχθηκαν οι χάρτες).
Ο κ. Σταματόπουλος δεν σας είπε ότι από τότε που άρθηκε το αδιέξοδο και άνοιξε ο δρόμος για την ανάρτηση δασικών χαρτών, έχουν ήδη περάσει πολλά χρόνια και τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Δεν σας είπε λοιπόν ότι οι χάρτες πρέπει σήμερα ούτως ή άλλων να αναμορφωθούν εκ βάθρων από τις Δ/νσεις Δασών, ώστε να ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα. Δεν σας είπε όμως ότι παρότι πρόκειται για ένα ΤΙΤΑΝΙΟ έργο που πρέπει να συντελεσθεί από αυτές τις υποστελεχωμένες υπηρεσίες (οι οποίες κυριολεκτικά καταρρέουν από το βάρος των τρεχουσών υποθέσεων), μέχρι σήμερα έχουν αναρτηθεί χάρτες ήδη σε 10 νομούς της χώρας! Αυτό το έργο συντελείται στις περισσότερες περιπτώσεις από έναν υπάλληλο ανά νομό, ο οποίος μόνος του προσπαθεί να τα βγάλει πέρα με τις “απαιτητικές” τεχνικές προδιαγραφές και την απερίγραπτη πολυνομία, γεγονότα που πράγματι καθιστούν δυσχερή την διεκπεραίωση του έργου από δασικές υπηρεσίες, ΟΠΩΣ ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ.
Γιατί όμως ο κ. Σταματόπουλος δεν σας τα είπε αυτά; Η απάντηση κατά τη δική μου (και πολλών άλλων) γνώμη είναι ότι, ο ίδιος και 4-5 άλλα μεγάλα μελετητικά γραφεία σαν το δικό του, εποφθαλμιούν την ανάληψη και διεκπεραίωση ολόκληρου του έργου των δασικών χαρτών, αποκλείοντας τις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες, επενδύοντας βεβαίως στο σημερινό ΣΚΟΠΙΜΟ κατάντημα αυτών των υπηρεσιών. Συχνά περιφέρεται σε διάφορα κανάλια “προβληματισμένος”, διατυπώνοντας τον υπολογισμό του ότι “με τους ρυθμούς που πηγαίνουμε, οι χάρτες θα ολοκληρωθούν σε 80 χρόνια”. Αποφεύγει βέβαια να πει ότι το έργο μόλις πρόσφατα απελευθερώθηκε νομικά. Αποφεύγει να πει ότι η πολιτεία θα μπορούσε -εάν ήθελε- να κάνει από μακρού τέτοιους χάρτες χωρίς μεγάλο κόστος και εργολαβικές δαπάνες, ανοίγοντας βεβαίως δρόμο για ιδιωτικό έργο. Αποφεύγει γενικά να περιγράψει γεγονότα που δεν ευνοούν τις επαγγελματικές επιδιώξεις του. Σε συμφωνία και ο Πρόεδρος της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ που αφήνει να εννοηθεί ότι μπορεί να μη θέλουν οι δασικές υπηρεσίες να κάνουν τη δουλειά τους, διότι “...εμείς με μόλις 10 υπαλλήλους στηρίζουμε το έργο...” Δεν αναφέρει ούτε αυτός βέβαια ότι η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ εκτελεί υποστηρικτική ψηφιακή εργασία στην όλη υπόθεση και δεν αναμορφώνει -πρακτικά δηλ δεν συντάσσει εκ νέου- χάρτες. Δεν συμπληρώνει ο τελευταίος ότι αυτοί οι 10 άνθρωποι ασχολούνται αποκλειστικά με αυτό το έργο και δεν έχουν χρεωμένες στο κεφάλι τους δεκάδες άλλες γραφειοκρατικές, δυσεπίλυτες (και εν τέλει ψυχοφθόρες) υποθέσεις, για τις οποίες είναι πολύ εύκολο να κατηγορηθεί ένας υπάλληλος εάν δεν διεκπεραιώσει έγκαιρα... Σε συμφωνία και ο Υπ. Περιβάλλοντος που πρόσφατα δήλωσε ότι “πρέπει να ξανασκεφτούμε το θέμα των δασικών χαρτών και ίσως πρέπει να ξεχάσουμε τι έγινε στο παρελθόν...” Η πολιτική ηγεσία λοιπόν, υπό το πνεύμα της εποχής, αλλάζει προσανατολισμό. Δεν είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος γιατί: είναι προτιμότερο για την εξουσία να έχει να κάνει με 5 μελετητικά γραφεία έδρας Αθηνών παρά με 50 Δ/νσεις Δασών ανά την Ελλάδα, στελεχωμένες ίσως με κάποιους “σκληροπυρηνικούς” δασολόγους που “θυμούνται” πυρκαγιές από εμπρησμούς, βλέπουν εκχερσώσεις στις παλαιές αεροφωτογραφίες κτλ.
Τελικά, ας αποφασίσει αυτή η διπρόσωπη πολιτεία τι θέλει να κάνει και ας το κάνει. Να πάψουν όμως οι εκφραστές δημόσιου λόγου να λοιδωρούν ευθέως ή πλαγίως ολόκληρους επαγγελματικούς κλάδους, επειδή πράγματι βρέθηκαν σε θέσεις-κλειδιά κάποιοι επίορκοι υπάλληλοι -δημιουργήματα και αυτοί της φαύλης άρχουσας πολιτικής τάξης- (δεν αναφέρομαι ασφαλώς στον πρώην υπάλληλο με τον οποίο ασχοληθήκατε στην εκπομπή σας, καθώς η δικαιοσύνη δεν έχει αποφανθεί τελεσίδικα).
Ζήτημα όμως τίθεται και με τη δική σας στάση κ. Σπίνο: Ενδιαφέρεστε άραγε πράγματι για την αλήθεια ή για “τηλεοπτικά πυροτεχνήματα”; Σκεφτήκατε ποτέ να επικοινωνήσετε με έναν υπάλληλο δασικής υπηρεσίας για να ακούσετε τις απόψεις του ή θεωρήσατε ότι ο γνωστός ιδιώτης δασολόγος αρκεί; Θεωρείτε κάποιον δημόσιο υπάλληλο αξιότιμο και αξιόπιστο συνομιλητή σας ή πρόκειται για “ούτως ή άλλως κοπρίτες, άχρηστους, συνήθως λαδωμένους που δεν αξίζει να ρωτάμε”; Επιδιώκετε ριζοσπαστική δημοσιογραφία ή αρκείστε στο παιχνίδι του κοινωνικού αυτοματισμού;
Ελπίζω αυτή η επιστολή να σας προβληματίσει και στο μέλλον να χειριστείτε με πιο σφαιρικό τρόπο παρόμοια ζητήματα.

ΥΠΟΓΡΆΦΕΙ Ο ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΣ